De nieuwe regels gelden voor zeeschepen die een haven in de Europese Unie aandoen. De uitstoot van CO2 moet in stapjes worden teruggebracht. In 2025 gaat het om 2 procent in vergelijking met 2020 en uiteindelijk moet in 2050 de uitstoot van CO2 met 80 procent zijn verlaagd.

De regels gelden in eerste instantie voor zeeschepen. Later gaan ze mogelijk ook voor de binnenvaart gelden.

Broeikaseffect

CO2 is het belangrijkste broeikasgas en is verantwoordelijk voor meer dan de helft van de opwarming van de aarde. Broeikasgassen zorgen voor opwarming van de aarde, waardoor de zeespiegel stijgt en het zorgt voor klimaatverandering.

Onlangs waarschuwde klimaatpanel IPCC, de organisatie van de VN die de risico’s van klimaatverandering evalueert, dat het aanpakken van de klimaatcrisis niet snel genoeg gaat.

In deze video zie je dat schepen vanaf 1 januari een energielabel moeten hebben en dat dit een begin moet zijn van een schonere scheepvaart:

Klimaatakkoord Parijs

Dat er nu ook regels komen voor de uitstoot van broeikasgassen door de scheepvaart is bijzonder omdat er bij het klimaatakkoord van Parijs geen regels waren gemaakt voor de sector. Dat terwijl 3 tot 4 procent van de wereldwijde uitstoot van CO2 door de scheepvaart komt.

Het loont dan ook de moeite om voor de sector ook eisen te stellen, vindt Vera Tax, die namens de Europese sociaaldemocraten onderhandelde over de wet.

Ook binnenvaart?

De nieuwe regels gelden voor zeeschepen die groter zijn dan 5000 ton. Daarmee valt de meerderheid van de zeeschepen onder die regels, aldus Tax. Volgens haar zijn zij goed voor 90 procent van de uitstoot van CO2 in de sector.

In 2028 wordt bekeken of de regels moeten worden aangepast. Mogelijk wordt dan de grens voor schepen waarvoor de strengere regels gelden aangescherpt tot schepen vanaf 400 ton. Daardoor zouden dus veel meer schepen aan de nieuwe milieuregels moeten voldoen.

In het begin zijn er uitzonderingen voor sommige schepen, zoals voor ijsbrekers.

Alternatieve brandstoffen

Schepen kunnen onder meer hun energieverbruik terugdringen door voor een deel te gaan varen op alternatieve brandstoffen. Deze worden gemaakt met onder meer waterstof (die moet dan wel met duurzame elektriciteit zijn gemaakt). Als blijkt dat er te weinig gebruik wordt gemaakt van die alternatieve brandstoffen, dan zullen deze in 2034 minstens 2 procent van de brandstof moeten uitmaken.

Er komt wel een overgangsperiode waarin reders nog gebruik kunnen maken van LNG en de duurzamere bio- en synthetische varianten, tot schone(re) brandstoffen als waterstof, methanol en ammonia op grote schaal beschikbaar zijn.

Walstroom

Verder kunnen reders op andere manieren proberen energie te besparen. Zo wordt er geëxperimenteerd met het aanbrengen van een soort vleugels, en het monteren van een apparaat dat via luchtbelletjes een schip een beetje laat ‘zweven’.

Er komen overigens ook andere regels om de uitstoot van broeikasgassen terug te brengen. Vanaf 2030 mogen schepen die langer dan twee uur afgemeerd liggen niet meer zelf elektriciteit opwekken door hun motoren te laten draaien. Zij moeten dan elektriciteit van het net gebruiken (walstroom).

‘Beter leefklimaat Rotterdam’

Europarlementariër en medeonderhandelaar Caroline Nagtegaal (VVD) zegt tegen persbureau ANP ‘heel blij’ te zijn met de deal die volgens haar een routekaart is naar schoner maritiem transport. “Door gebruik te maken van walstroom en schone brandstoffen kunnen emissies in de havens worden gereduceerd. Daarnaast blijft een grote rol weggelegd voor (bio- en synthetische) LNG in de transitiefase die de sector nodig heeft om het emissievrije eindstation in 2050 te bereiken”, zegt ze.

Volgens haar PvdA-collega Vera Tax zal het ‘veel van de lidstaten vragen’ om het verplichte gebruik van walstroom vanaf 2030 mogelijk te maken. “Maar het dient een goed doel: schone lucht en een beter leefklimaat in steden als Rotterdam.”

In deze video legt klimaatspecialist Bart Verheggen van RTL Nieuws uit waarom we sommige gevolgen van klimaatverandering niet terug kunnen draaien en waarom dat een probleem is: